11 augustus 2014
Net als alle voorgaande dagen
sta ik ook vandaag weer vroeg op. Het is mijn laatste volledige dag in Belfast
en ik wil er zo veel mogelijk van genieten!
En waar kun je beter genieten
dan… in de gevangenis? Ik ga namelijk vandaag een bezoek brengen aan de Crumlin
Road Gaol (Gaol betekent jail, oftewel gevangenis). Deze gevangenis opende in
1845. In die tijd verbleven er ook vrouwen, kinderen en ‘kruimeldieven’, later
veranderde dat. De gevangenis sloot in 1996 en werd in 2012 voor het publiek
geopend als bezienswaardigheid.
Crumlin Road Gaol
Het bezoek aan Crumlin Road
Gaol betekent dat ik een rondleiding krijg. In tegenstelling tot mijn bezoek
aan de Nomadic vrijdag, toen ik een privérondleiding kreeg, zijn we hier met
een groep van ongeveer twintig personen.
De rondleiding begint op het
plein, waar onze gids vertelt over de opening van de gevangenis en de eerste
gevangenen. Vervolgens worden we meegenomen naar de ruimte waar de gevangen
aankwamen. Ze moesten zich in één van de hokjes uitkleden, al hun persoonlijke
bezittingen in een tas doen en dan doorlopen naar de ruimte ernaast, waar ze in
bad moesten voor ze hun uniform kregen. Ook gingen ze op de foto.
De aankomstruimte voor de gevangenen
Onze gids legt ons in de
volgende ruimte uit hoe dat foto maken vroeger ging: om geld te besparen (foto’s
maken was in die tijd nog duur) werden de foto’s naast een spiegel gemaakt,
zodat er in één foto een voor- en zijprofiel te zien was. Gevangen moesten ook
vaak hun handen omhoog houden, zodat kromme en/of ontbrekende vingers te zien
waren – ook een manier van identificatie.
Naast het bord met de foto’s
is de ingang van de ondergrondse tunnel. Deze tunnel loopt onder de weg door
naar het gerechtsgebouw, recht tegenover de gevangenis. Zo konden de gevangenen
gemakkelijk vervoerd worden. Het gerechtsgebouw bezoeken we niet, want dat is
niet opgeknapt en op dit moment in zeer slechte staat.
De tunnel van Crumlin Road Gaol naar het gerechtsgebouw. Het schijnt hier te spoken...
De rondleiding gaat verder
naar het kantoor van de gouverneur. Als gevangenen bij hem moesten komen,
kregen ze meestal een langere of zwaardere straf. We krijgen ook The Circle te
zien, de centrale cirkel (binnenplein) van de gevangenis. In totaal zijn er
vier vleugels rondom de cirkel: de A, B, C en D Wing. De A Wing werd vroeger
vooral voor vrouwelijke gevangenen gebruikt, de C Wing is inmiddels
teruggebracht in de originele staat en te bezichtigen.
The Circle met achter de gids de C Wing
Dat doen we dan ook en we zien
voorbeelden van oude cellen. Tijdens The Troubles waren er zo veel gevangenen
in de Crumlin Road Gaol dat ze hun cellen moesten delen met elkaar. Uiteraard
werden de katholieken en protestanten van elkaar gescheiden.
We krijgen ook een isoleercel
te zien en de keuken voor we bij het luguberste gedeelte van de gevangenis
komen: de strop.
De ruimte met de boekenkast en daarachter de strop
In totaal zijn er 17 mannen geëxecuteerd
in Crumlin Road Gaol. Als een man ter dood veroordeeld was, vertelt onze gids,
kreeg hij een privé-cel met twee wachten die hem echt probeerden te leren
kennen. De man wist niet wanneer De Dag was… tot zijn hele familie kwam om
afscheid te nemen. De volgende ochtend, om acht uur, was het dan zo ver. De man
moest zich aankleden en in een kamer wachten met zijn gezicht naar een
boekenkast. Dit was om verwarring te veroorzaken: de boekenkast werd opzij
geschoven en onthulde de ruimte met de strop. De strop werd om de nek gedaan,
de hendel overgehaald en het luik eronder opende zich. Onze gids meldt ook nog
even dat na de eerste executies de man de hele dag bleef hangen om er zeker van
te zijn dat hij dood was…
De beul die de executie deed,
moest na afloop één shilling betalen als ‘boete’, omdat hij iemand gedood had.
We zijn nog niet klaar met de
executies: we bezoeken de ruimte onder het luik en zien een voorbeeld van de
kist waar de geëxecuteerde man in werd gedaan. Ook krijgen we een
martelwerktuig te zien dat zelfs voor kinderen gebruikt werd: onze gids vertelt
ons over een vijftienjarige jongen die voor de tweede keer opgepakt was. Na zijn
zweepslagen met het martelwerktuig pleegde hij zelfmoord…
Ik hoop dat het inmiddels
duidelijk is dat dit geen geschikte bezienswaardigheid voor jonge kinderen is!
We gaan naar buiten, waar we
de buitenplaats te zien krijgen voor het ‘luchten’ van de gevangenen. Ook
worden we meegenomen naar de strook gras waar de geëxecuteerde mannen begraven
werden in een ongemarkeerd graf. Vijftien van de zeventien lichamen liggen hier
nog steeds, twee zijn opgegraven en ergens anders begraven nadat hun straf, na hun
dood, veranderde.
Hoewel de graven ongemarkeerd
moesten zijn, is er toch hier en daar op de stenen in de muur te zien wie waar
begraven ligt. Zo is er een steen met S McL 61: Samuel McLaughlin, één van de
laatste mannen die in 1961 geëxecuteerd werd.
Als je goed kijkt, zie je S McL 61 op de steen in het midden staan
(klik eventueel op de foto voor een grotere versie)
Hierna eindigt de rondleiding.
Ik kijk nog even naar het gerechtsgebouw aan de overkant, dat inderdaad heel
erg vervallen is, voor ik op zoek ga naar iets minder deprimerends. Ik bekijk
de Queen’s University, de universiteit van de stad die in 1849 geopend werd.
Terwijl ik foto’s maak, word ik aangesproken door een man die wil weten of ik
een toerist ben (fototoestel in mijn handen, plattegrond duidelijk in het zicht…).
We maken een praatje, waarbij hij vertelt dat hij ook in Nederland is geweest.
Sinds de vliegtijden zijn veranderd, gaat hij minder vaak naar Nederland, omdat
hij het zonde vindt dat je maar een halve dag hebt op je heen- en terugreis.
Queen's University
Na het praatje kijk ik verder
rond bij de universiteit. Ook zie ik het Elmwood Hall gebouw, een voormalige
kerk. De bouw ervan vond plaats tussen 1860 en 1862, maar pas in 1872 was het
hele gebouw af.
Naast de Queen’s University liggen
de Royal Botanic Gardens, oftewel de botanische tuinen. Ze werden in 1895 geopend
voor publiek en zijn nog steeds een geliefde plek om te studeren voor de
studenten van de Queen’s University.
De ingang van de botanische tuinen
Ik bekijk als eerste het
Victorian Palm House, een overdekte kas waar veel tropische planten groeien.
Rondom het Palm House, en verspreid door het park, zijn diverse prachtige
bloemenperken te zien. Ook is er een ‘Tropisch Ravijn’, een soort
avonturenwandelpad voor kinderen. Het mooist vind ik echter de rozentuin, met
veel bijzondere, unieke rozen die elk hun eigen namen hebben.
De Tequlla Sunrise roos. De naam is afgeleid van het drankje,
gebaseerd op de kleuren van de roos.
Nadat ik de rozen bekeken heb,
moet ik even schuilen, want het gaat weer regenen. Zodra het droog is, wat
gelukkig niet heel lang duurt, keer ik terug naar het stadscentrum. Met behulp
van een boek in het Belfast Visitor Centre (het VVV van Belfast) ontdek ik dat
er een Narnia-muurschildering in de stad is. Ik stap op de bus en ga naar Dee
Street, de straat met de Titanic muurschildering. Vandaag loop ik de
muurschildering voorbij, op zoek naar Narnia. Verderop in de straat word ik
echter weer geconfronteerd met de Titanic: het Dee Street Community Centre
heeft een afbeelding van de Titanic boven de deur, er is een plaquette met namen
van de scheepsbouwers die tijdens de bouw om het leven kwamen (waaronder Samuel
Scott) en het lasserskantoor van Harland & Wolff zit in deze straat. In één
van de zijstraten vind ik uiteindelijk de Narnia-muurschildering.
Een gedeelte van de Narnia-muurschildering
Ik loop terug over Dee Street
en neem de bus naar het centrum. Hoewel het droog is, ga ik toch het Victoria
Square winkelcentrum in en kijk rond. Ik ontdek (dankzij de dino-speurtocht…)
dat er bovenin het winkelcentrum een uitkijkplatform is. Ik laat me niet kennen
en neem de trap naar boven!
Een heleboel treetjes later
ben ik er en heb ik een prachtig uitzicht over de stad. Het is bloedheet in de
koepel, maar ik neem de tijd om alle kanten op te kijken. Tekeningen op het
glazen hek rondom de koepel vertellen me welke gebouwen ik allemaal kan zien.
Zo vind ik de Albert Memorial Clock, Belfast Castle en uiteraard de Samson
& Goliath kranen.
Bovenin Victoria Square met op de achtergrond Samson & Goliath
Inmiddels loopt het tegen het
einde van de middag. Ik haal nog iets te eten en ga dan terug naar mijn
hotelkamer, waar ik moet beginnen met dat ene wat ik steeds heb proberen uit te
stellen: inpakken… Ik heb flink wat souvenirs gekocht, waaronder een aantal
boeken, wat betekent dat ik nu mag puzzelen om alles in mijn koffer te krijgen.
Als alles erin zit, hoop ik dat hij niet te zwaar is, maar ik vrees dat ik
morgen op het vliegveld bij zal moeten betalen…
Of dat werkelijk zo is, dat
lees je in mijn verslag van mijn laatste dag in Belfast!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten